جنگ سرد اقتصادی علیه روسیه و عواقب غیرمنتظره آن

جنگ سرد اقتصادی علیه روسیه و عواقب غیرمنتظره آن

جنگ اقتصادی واشنگتن و بروکسل علیه روسیه، بجای تضعیف و از پای درآوردن بنیان مالی ـ اقتصادی این کشور، نتیجه مطلوب و برنامه ریزی شده توسط رژیم های جهان غرب متحد ایالات متحده امریکا را نداشته است. این جنگ و مجازات، در عمل نتیجه معکوس داشته و موجب نزدیکی و تقویت بیش از پیش مناسبات مسکو و پکن گردیده است. در اینجا بد نیست یادآور شویم که در ماه مه ۲۰۱۴، کمپانی نفت و گاز روسیه ـ گازپروم ـ قرارداد تأمین گاز مورد نیاز چین (۳۸ هزار میلیارد متر مکعب) در طی سه دهه آتی را با کمپانی ملی نفت چین CNPC بامضاء رساند. تحویل گاز مورد نیاز چین از سال ۲۰۱۸ آغاز خواهد شد. مبلغ این قرارداد ۴۰۰ میلیارد دلار می باشد.

هم اکنون این دو کشور قدرتمند در حال تهیه پروژه مشترک عظیم پتروشیمی می باشند. این پروژه شامل احداث لوله های انتقال نفت و گاز و بهره برداری مشترک از تأسیسات، پالایشگاهها و مجتمع بزرگ پتروشیمی می باشند. نزدیکی این دو کشور به هم، باعث تغییرات عمیق و غیرمنتظره در بازار جهانی نفت و گاز به نفع جهان شرق گردیده و در عمل به تخریب قابل ذکر نفوذ کمپانی های نفتی غربی انجامیده است. عربستان سعودی که تا چندی قبل مهمترین تأمین کننده نفت مورد نیاز رژیم چین بشمار می رفت، بدنبال آغاز جنگ سرد اقتصادی علیه روسیه، قربانی دیپلماسی موفق کرملین گردیده است.
در حالیکه از سال ۲۰۱۱، صادرات نفت عربستان به چین روزانه بالغ بر ۱۲۰ هزار بشکه در روز بود، هم اکنون کمپانی گازپروم روسیه از او پیشی گرفته و روزانه ۵۵۰ هزار بشکه نفت (نزدیک به ۵ برابر) به چین صادر می نماید.

اگر تا پایان سال ۲۰۱۵، کشورهای اروپای متحد و بخصوص آلمان به عنوان مهمترین و اصلی ترین خریدار نفت و گاز تولیدی روسیه بشمار می رفتند، هم اکنون رژیم چین از آنها پیشی گرفته است. این تغییر و تحول در عرصه بازار جهانی نفت و گاز، باعث کاهش وابستگی مالی ـ تجاری روسیه به اتحادیه اروپا گردیده است. بدین ترتیب، برای سرمایه گذاران بزرگ فعال در بازار جهانی نفت و گاز، باور و قبول این واقعیت که در عرض چند ماه، بزرگترین مصرف کننده و خریدار نفت و گاز در جهان ـ چین ـ به مشتری برگزیده سومین تولید کننده انرژی فسیلی جهان ـ روسیه ـ تبدیل گردیده، بسیار دشوار می باشد. بنابه اظهارات Sergey Andronov معاون مدیر کل کمپانی روسی Transnef ـ موسسه مسئول احداث خط لوله نفتی بین روسیه و چین ـ طبق قرارداد منعقده، در طول سال جاری میلادی، دولت پکن ۲۷ میلیون تن نفت از روسیه وارد خواهد کرد.

اتحاد نفتی ـ گازی روسیه و چین از مرحله فعلی فراتر خواهد رفت. در مرحله بعدی این دو کشور در نظر دارند تمام معاملات نفتی ـ گازی خود را با نظام پولی جدید که هیچگونه وابستگی به دلار امریکا نداشته باشد، انجام دهند. واقعیت این است که اتخاذ سیاست مجازات و تحریم های اقتصادی علیه روسیه توسط واشنگتن و بروکسل، مشوقی برای سیاستگذاران کرملین بود تا در معاملات تجاری خود، از دلار و یورو به عنوان ارزهای پایه استفاده ننمایند. به همین خاطر، از اواسط سال ۲۰۱۵، رژیم چین بهای نفت وارداتی از روسیه را با «یوان» (واحد پول رسمی چین) پرداخت می نماید.

این سیاست جدید رژیم چین از یک سوی مشوقی است برای دیگر کشورهای خریدار نفت، تا بجای استفاده از دلار، به فکر پرداخت با ارزهایی به غیر از یورو و دلار باشند. و از سوی دیگر به رژیم روسیه امکان مقابله و خنثی ساختن تهاجم اقتصادی اتحادیه اروپا و ایالات متحده را فراهم می سازد. برقراری نظم نوین مالی به رهبری چین، از ابتدای برقراری آن، موجب گردید که یوان در منطقه آسیای شرق، در معاملات نفتی از دلار امریکا پیشی گیرد.

امروز، روسیه تجارت نفت و گاز خود با چین را با یوان انجام می دهد و در آینده نزدیک، نوبت کشورهای اوپک فرا خواهد رسید تا معاملات نفتی ـ گازی خود با این کشور را با یوان انجام دهند. از هم اکنون، مقامات چین، زمزمه پرداخت خریدهای نفت و گاز خود با یوان را برای کشورهای عضو اوپک آغاز نموده اند. در ضمن، دیگر کشورهای قدرتمند اقتصادی نیز با تقلید از چین و روسیه، در فکر ایجاد نظام پولی جدید و با ثبات هستند. این سیاست عملا وزنه دلار در اقتصاد جهانی را کاهش خواهد داد.

در همین خصوص بد نیست اشاره کنیم که در تداوم این سیاست نوین پولی، بدنبال سقوط سنگین بهای نفت در بازارهای بین المللی ـ نیمه دوم سال ۲۰۱۴ ـ موسسات مالی چین، به پشتیبان و تأمین کننده اصلی نیازهای مالی صنایع نفت و گاز روسیه تبدیل شده اند. به عنوان مثال در ماه مارس سال جاری میلادی، برای آغاز پروژه احداث خط لوله گازی ـ نفتی بین چین و روسیه موسوم به «نیروی سیبری»، بانک ملی چین با اعطاء وام ۵ ساله به مبلغ ۲ میلیارد دلار یورو برای کمپانی گازپروم موافقت نمود. در حیات کمپانی نفتی روس ـ گازپروم ـ این مهمترین میزان اعتباری است که این موسسه تاکنون از سوی یک نهاد مالی دریافت نموده است. نمونه دیگر در این خصوص، وام اعطایی چند هفته گذشته توسط چین به مبلغ ۱۲ میلیارد دلار به پروژه بهره برداری گاز طبیعی مایع Yamal LNG در منطقه قطبی شمال روسیه می باشد.

موارد بسیار نشان می دهند که سیاست خارجی روسیه در عرصه انرژی به هیچ وجه در انزوا بسر نبرده و بر عکس به لطف همکاری نزدیک با کشور چین، دوره پررونق و بهترین روزهای خود را سپری می کند.
خلاصه کلام، دشمنی و ستیز رهبران ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه حکومت ولادیمیر پوتین موجب تقویت و تسریع روند نزدیکی مناسبات مسکو و پکن گردیده و موقعیت منطقه آسیای شرق در بازار جهانی نفت و گاز را تقویت و افزایش داده است.

به نقل از Russia Today